Saffron (nhụy hoa nghệ tây) – một loại cây thuộc họ Diên Vĩ, có tên khoa học là Crocus Sativus. Các tài liệu tham khảo như Americana Encyclopedia nói rằng thuật ngữ này đã được đặt ra từ Corycus, một khu vực ở Cilicia, nằm tại phía Đông của Địa Trung Hải. Một số người cho rằng saffron bắt nguồn từ Median, Iran. Mặt khác, saffron còn có nguồn gốc từ Trung Á, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp.

Theo tài liệu ghi chép thì saffron đã được sử dụng trong khoảng 4.000 năm để điều trị gần 90 căn bệnh. Các sắc tố của saffron đã được phát hiện trong những địa điểm đại diện cho lịch sử 50.000 năm tuổi ở phía Tây Bắc của Iran. Trong khi xuất khẩu saffron sang một số quốc gia cổ đại, người Ba Tư đã giới thiệu các đặc tính của saffron đến với người Trung Quốc, La Mã, Hy Lạp và đạo đức học Sami bao gồm cả người Ả Rập.

Từ thế kỷ I đến thế kỷ IV, Iran đã hướng dẫn rất nhiều phương pháp trồng saffron khác nhau cho các quốc gia Hồi giáo sống tại khu vực Địa Trung Hải. Do đó, những người nông dân trồng nhụy hoa nghệ tây đầu tiên đều sống ở ngoại ô Sham. Việc trồng nhụy hoa nghệ tây đã trở nên phổ biến tại Andelse và Bắc Phi, Vasqaliyeh và đạo đức học Iran như BanuTabari và Rostamian. Nó đóng một vai trò to lớn trong việc di chuyển và vận tải văn hóa trồng saffron.

Bằng chứng lịch sử và tài liệu tham khảo về nguồn gốc của nhụy hoa nghệ tây chỉ ra rằng ngay từ thời cổ đại, người Iran đã quan tâm đến việc trồng saffron. Họ thậm chí đã sử dụng saffron cho các buổi lễ và đám tiệc để chào đón khách hành hương.

Bạn có thể tham khảo thêm: Saffron là gì

Để tổ chức các nghi lễ, nghi thức trong khi trang trí và thờ phụng gương, đồng xu bạc và vàng, người Iran đã đổ hoa giấy lên đầu cô dâu và chú rể cùng với hoa nghệ tây. Trong một vài nghi lễ, nhụy hoa nghệ tây được hun với nước hoa hồng, long diên hương, xạ hương và gỗ lô hội.

Trong suốt thời đại Achaemenes, nhụy hoa nghệ tây chủ yếu được sử dụng trong trang trí hoặc thờ phụng những ổ bánh mì và nấu các món ăn với hương vị thơm. Trong mô tả tiểu sử của Darius, Ferdinand Yousti nói: Vua của Iran đã thoa lên cơ thể mình bằng dầu thơm, bao gồm hỗn hợp dầu hướng dương, được chuẩn bị đầy đủ với nhụy hoa nghệ tây và rượu lâu năm.

Ở thời đại Parthia, nhụy hoa nghệ tây sản xuất tại Iran rồi được giao đến Rome và Hy Lạp. Sau đó, Trung Quốc trở thành khách hàng lớn của nghệ tây Iran.

Đến thời kỳ Sassanid, việc trồng nhụy hoa nghệ tây liền bắt đầu bùng nổ cả ở Boun và Qom, sự xuất sắc của sản phẩm đã trở nên phổ biến kể từ đó. Khoảng thời gian ấy, saffron được sử dụng để làm ra các loại giấy tờ đắt tiền, nhưng trước đó dung dịch nghệ tây được dùng để làm mực in. Kể từ khi ấy, saffron đã được sử dụng để tạo ra những loại mực chất lượng cao.

Cần lưu ý rằng những loại mực saffron có màu sắc bình thường và sang trọng khác nhau đã được sử dụng để viết họa tiết ở lề sách, hình ảnh, biểu tượng, tranh vẽ, thư pháp, luận án, chương đầu cùng với thủ tục, thư từ của người cai trị, người kế tục và vua.

Xem thêm: 18 công dụng của saffron

Hầu hết các tài liệu tham khảo tiếng Anh đều cho rằng “saffron” được đặt tên từ “Al-Safran” – một thuật ngữ tiếng Ả Rập. Tuy nhiên, tính chính xác của vấn đề này có vẻ khó hiểu, bởi vì saffron đã có từ 10.000 năm trước và nó là một loại cây bản xử của Trung Á chạy dọc trên dãy núi Alborz. Trên thực tế, âm điệu của từ này không chỉ là tiếng Ả Rập và đa số các tên bằng tiếng Ả Rập đều mang đuôi là “AN”, có gốc Farsi như Jaljahan, Mehraja, v.v

Cũng có thể thật sự saffron chủ yếu được gọi là “zarparan”, một loài hoa mà đầu nhụy được đánh giá cao giống như vàng. Thế giới lúc bấy giờ đã làm ra “saffron”. Trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Farsi, saffron được gọi là “zefrun”; trong tiếng Ả Rập, nó lại được gọi là “zaferan”; trong tiếng Tây Ban Nha thì là “azafran”; trong ngôn ngữ Ấn Độ, nó được gọi là “zuffron”; trong tiếng Ý là “zaferano” và tiếng Anh là “saffron”.

Tài liệu tham khảo: https://vi.wikipedia.org/wiki/Saffron